BOM là gì? Phân loại và lợi ích của danh mục vật liệu
BOM (Bill of Materials) là “chìa khóa” đằng sau sự thành công của quản lý sản xuất. Đối với những ai quan tâm đến kỹ thuật sản xuất, BOM chính là bức tranh tương lai của sự hiệu quả và sự cạnh tranh.
I. BOM là gì? Công thức tính BOM
BOM, viết tắt của “Bill of Materials” hoặc còn gọi là “Danh mục Vật liệu”, đại diện cho một phần quan trọng trong hệ thống quản lý sản xuất, tạo ra sự liên kết giữa các yếu tố và thành phần tạo nên sản phẩm cuối cùng. Mục tiêu chính của BOM là cung cấp một cái nhìn tổng quan về toàn bộ cấu trúc của sản phẩm, bao gồm tất cả các thành phần và chi tiết cần thiết cho quá trình sản xuất.
Công thức tính BOM là một hệ thống phức tạp của các thông tin liên quan đến mỗi thành phần của sản phẩm. Nó không chỉ liệt kê các nguyên vật liệu và linh kiện, mà còn xác định mối quan hệ giữa chúng, đảm bảo sự nhất quán và hiểu rõ về cách chúng tương tác với nhau trong quá trình sản xuất.
Một BOM cơ bản bao gồm các yếu tố sau:
- Mã số thành phẩm: Định danh duy nhất cho sản phẩm hoặc thành phẩm.
- Mô tả sản phẩm: Mô tả ngắn gọn về sản phẩm, giúp nhận biết nhanh chóng.
- Thành phần và linh kiện: Liệt kê tất cả các thành phần cần thiết để sản xuất sản phẩm.
- Số lượng và đơn vị: Xác định số lượng và đơn vị đo lường cho mỗi thành phần.
- Thành phần con: Đối với những sản phẩm phức tạp, các thành phần con bên trong cũng được liệt kê.
- Thông tin kỹ thuật: BOM cũng có thể chứa các thông số kỹ thuật như kích thước, trọng lượng, thông số kỹ thuật kỹ thuật, vv.
Ví dụ, trong việc sản xuất một chiếc điện thoại thông minh, BOM sẽ liệt kê từ vi xử lý, màn hình, pin, linh kiện nhựa, cáp điện đến các phụ kiện khác như tai nghe và sạc. Mỗi linh kiện sẽ có thông tin về nguồn gốc, nhà cung cấp, số lượng cần thiết và cách chúng được lắp ráp vào sản phẩm.
BOM không chỉ đơn giản là một danh sách thành phần, mà còn là bản đồ chi tiết về cách các thành phần tương tác với nhau để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh. Điều này giúp tạo nên sự hiểu biết toàn diện về sản phẩm và quá trình sản xuất, đồng thời định hình sự nhất quán trong quá trình sản xuất và quản lý nguyên vật liệu.
III. Các loại BOM phổ biến trong quản lý sản xuất
1. Manufacturing Bill of Materials (mBOM)
Manufacturing Bill of Materials (mBOM) là một phần quan trọng của hệ thống quản lý sản xuất, đóng vai trò quyết định trong việc tổ chức và thực hiện quá trình sản xuất. mBOM tập trung vào khía cạnh vật chất của sản phẩm, liệt kê toàn bộ các nguyên vật liệu và linh kiện cần thiết để tạo ra sản phẩm cuối cùng. Mỗi mục trong mBOM định rõ số lượng, đơn vị đo lường, và thông tin khác về các thành phần, giúp đảm bảo rằng quá trình sản xuất diễn ra một cách nhất quán và hiệu quả. mBOM cung cấp cơ sở cho việc dự đoán và quản lý chi phí, tính toán tồn kho và xác định thời gian sản xuất.
2. Engineering Bill of Materials (eBOM)
Engineering Bill of Materials (eBOM) tập trung vào khía cạnh kỹ thuật của sản phẩm. Trong quá trình thiết kế và phát triển, eBOM là một công cụ quan trọng để xác định các thông số kỹ thuật, kích thước, vị trí lắp đặt và các yếu tố khác liên quan đến cấu trúc sản phẩm. eBOM đóng vai trò là cơ sở để đảm bảo rằng sản phẩm sẽ được sản xuất dựa trên các yếu tố kỹ thuật được thiết kế, đảm bảo tính nhất quán và chất lượng của sản phẩm.
3. Production BOM
Production BOM là sự kết hợp giữa mBOM và eBOM, tạo liên kết giữa thông tin về sản xuất và thông tin kỹ thuật. Điều này đảm bảo rằng sản phẩm được sản xuất dựa trên thông số kỹ thuật đã thiết kế và các yếu tố vật chất đã được định rõ trong mBOM. Production BOM giúp đảm bảo tính nhất quán giữa việc sản xuất và thiết kế, đồng thời giúp tối ưu hóa quá trình sản xuất và quản lý nguyên vật liệu.
4. Single – Level BOM
Single – Level BOM là một loại BOM đơn giản, liệt kê toàn bộ các thành phần của một sản phẩm trong một cấp độ duy nhất. Nó thường được sử dụng cho các sản phẩm đơn giản không có mức độ phức tạp trong cấu trúc. Tuy nhiên, Single – Level BOM không thể bắt capture hoặc biểu thị mối quan hệ phụ thuộc giữa các thành phần.
5. Multi – Level BOM
Multi – Level BOM là một dạng BOM phức tạp, tạo liên kết giữa các thành phần con và thành phần cha. Điều này tạo ra một cấu trúc phức tạp, thể hiện mối quan hệ phụ thuộc giữa các thành phần, từ các chi tiết nhỏ nhất cho đến sản phẩm hoàn chỉnh. Multi – Level BOM giúp hiểu rõ cách các thành phần tương tác và ảnh hưởng đến nhau, đồng thời cung cấp cơ sở cho việc quản lý, dự đoán và tối ưu hóa quá trình sản xuất.
III. Lợi ích của BOM là gì?
BOM (Bill of Materials) không chỉ là một danh sách thành phần, mà còn mang trong mình một loạt lợi ích thiết thực và quyết định trong quản lý sản xuất. Dưới đây là những lợi ích quan trọng mà BOM mang lại:
- BOM là sổ tay hoạt động của doanh nghiệp sản xuất
BOM là nguồn tài liệu toàn diện hướng dẫn cách tổ chức, sản xuất và phân phối sản phẩm. Đối với những người làm việc trong ngành sản xuất, BOM chính là tài liệu hướng dẫn chi tiết về cách các thành phần tương tác, cách lắp ráp, và cách hoàn thiện sản phẩm. BOM giúp đảm bảo tính nhất quán và hiệu suất cao trong quá trình sản xuất.
- Tối ưu các chi phí liên quan
BOM có khả năng dự đoán và quản lý chi phí vật liệu, linh kiện và lao động một cách hiệu quả. Thông qua việc xác định số lượng, đơn vị đo lường, và giá trị của mỗi thành phần, BOM giúp doanh nghiệp ước tính mức chi phí cần thiết cho quá trình sản xuất. Điều này giúp tối ưu hóa việc quản lý nguồn lực và định hình chiến lược giá cả cạnh tranh.
- Tối ưu tồn kho và giảm thiểu lãng phí sản xuất
BOM là công cụ quản lý tồn kho mạnh mẽ. Nó xác định chính xác số lượng và thời gian cần thiết cho mỗi thành phần. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng thiếu hụt nguyên vật liệu hoặc lạm phát tồn kho, từ đó giảm thiểu lãng phí và tăng hiệu suất quá trình sản xuất.
- Tạo ra các tiêu chuẩn cho sản xuất
BOM định rõ cách các thành phần tương tác với nhau, cách lắp ráp, và cách hoàn thiện sản phẩm. Điều này giúp đảm bảo tính nhất quán trong quá trình sản xuất và chất lượng cao của sản phẩm cuối cùng. BOM cung cấp một hướng dẫn cụ thể cho việc sản xuất, từ đó tạo ra các tiêu chuẩn chất lượng và hiệu suất cho toàn bộ quy trình.
- BOM giúp toàn bộ chuỗi cung ứng hoạt động nhất quán
BOM không chỉ là công cụ nội bộ của doanh nghiệp sản xuất, mà còn liên kết với chuỗi cung ứng. Nó tạo liên kết giữa các khâu khác nhau trong quá trình sản xuất và cung ứng, từ việc đặt hàng nguyên vật liệu đến quá trình lắp ráp và giao hàng. Điều này giúp toàn bộ chuỗi cung ứng hoạt động một cách nhất quán và hiệu quả.
Tìm hiểu các giải pháp của IOTVN tại đây: https://iotvn.vn/
Đăng ký demo: https://iotvn.vn/thong-tin-lien-he-viot/
Liên hệ tư vấn – SĐT/ Zalo: 0933 364 435
Công Ty TNHH Giải Pháp IoT Việt – IOTVN
